Spaarhypotheek: teveel sparen of te vroeg stoppen

De uitkering uit een kapitaalverzekering eigen woning (KEW), een spaarrekening eigen woning (SEW) of een beleggingsrecht eigen woning (BEW) is onder voorwaarden belastingvrij. De belangrijkste voorwaarden zijn:

• met het saldo of de uitkering wordt de eigenwoningschuld afgelost
• er wordt minimaal 15 jaar (lage vrijstelling) of 20 jaar (hoge vrijstelling) premie betaald
• de premies vallen binnen de bandbreedte 1:10.

 

Wat gebeurt er als je niet aan de voorwaarden hebt voldaan?

Komt de KEW/SEW/BEW tot uitkering terwijl niet aan de voorwaarden is voldaan, dan wordt het rentebestanddeel in box 1 belast tegen maximaal 52%. Het rentebestandeel is de uitkering min de betaalde premies of inleg.

Voorbeeld: Iemand betaalt jaarlijks 5.000 euro aan premie voor een kapitaalverzekering. Na 12 jaar wordt de verzekering afgekocht en keert daarbij 80.000 euro uit.

Het rentedeel bedraagt 80.000 – (12 * 5.000) = 20.000 euro. Hierover moet inkomstenbelasting worden betaald, maximaal 52%.

 

Wat gebeurt er als het uitgekeerde bedrag groter is dan de vrijstelling?

Je hebt wel aan de voorwaarden voldaan, maar de uitkering wordt hoger dan het spaardoel. Dit kan door specifieke omstandigheden gebeuren. Bijvoorbeeld door de combinatie van een hoge initiele storting, een lage aanvangsrente en een hoge eindrente, terwijl de vervolgpremies binnen de bandbreedte moeten blijven. Zodoende kan de uitkering hoger worden dan het bedrag van je vrijstelling. Je moet dan inkomstenbelasting betalen over de opgebouwde rente van het bedrag dat boven de vrijstelling uitkomt. Dit belastbare deel wordt uitgerekend op de volgende wijze:

BELAST = (UITKERING – BETAALDE PREMIES) * (UITKERING – VRIJSTELLING) / UITKERING

Voorbeeld: Iemand met een spaarhypotheek van 100.000 euro doet een eenmalige storting van 20.000 euro en vervolgens 10 jaar lang elk 3.400 euro aan jaarlijkse premies en daarna nog 10 jaar lang 2.000 euro. Na 20 jaar keert de verzekeraar 110.000 euro uit.

De vrijstelling is nooit hoger dan de eigenwoningschuld voor de eigen woning op het moment van uitkering. Ook is de vrijstelling nooit hoger dan de eigenwoningschuld die je daadwerkelijk aflost met de uitkering. In dit voorbeeld is de vrijstelling dus 100.000 euro. De betaalde premies bedragen 20.000 + 10* 3.400 + 10 * 2.000 = 74.000 euro.

BELAST = (110.000 – 74.000) * (110.000 – 100.000) / 110.000 = 3.273 euro. Over 3.273 euro betaal je inkomstenbelasting in box 1, maximaal 52% (het rekenmodel van hypohype berekent deze naheffing al automatisch, indien van toepassing).

In sommige gevallen kan het verkorten van de looptijd een naheffing voorkomen: er wordt dan minder kapitaal opgebouwd.